Boeken over bewonersparticipatie, er zijn er inmiddels meerdere verschenen. Waaronder natuurlijk ons eigen ‘Handboek bewonersparticipatie’. Regelmatig geeft Saskia tijdens onze trainingen of in adviesgesprekken tips voor boeken die je als participatie expert echt in je kast of op je bureau moet hebben. Vanaf nu vind je haar favoriete boeken in dit blog.
Boeken over bewonersparticipatie
Er zijn meerdere algemene boeken over bewonersparticipatie verschenen. Een deel daarvan is verouderd omdat ze geen rekening houden met de Omgevingswet. Daarmee zijn ze niet waardeloos geworden, want ook zonder wettelijke verplichtingen kun je gewoon aan participatie doen. Toch is er de afgelopen jaren zoveel veranderd in de maatschappij dat ik altijd zou aanraden om een boek aan te schaffen dat recent is uitgegeven. Wij van wc-eend adviseren dus om het ‘Handboek bewonersparticipatie’ aan te schaffen als je een boek wil hebben dat alleen over bewonersparticipatie gaat.
De boeken die ik het meest gebruik in de dagelijkse praktijk zijn meestal niet specifiek geschreven voor participatie experts. Wel gaan ze over onderwerpen waar je veel mee te maken hebt en bieden ze dus verdieping. In ons eigen ‘Handboek bewonersparticipatie’ hebben we enkele van deze boeken als bron gebruikt voor bepaalde paragrafen.
Op willekeurige volgorde zijn dit de 7 boeken die ik regelmatig gebruik.
Het Groot Werkvormenboek
Een bijeenkomst organiseren en je wil eens iets anders dan een plenair praatje of een inloopbijenkomst? Pak dan Het Groot Werkvormenboek erbij. Deel 1 en 2 gaan over werkvormen voor fysieke bijeenkomsten, deel 3 gaat helemaal over werkvormen voor online bijeenkomsten.
Het ideale van deze boeken is dat je eerst naar het doel van de werkvorm kijkt. Wil je discussiëren? Ideeën verzamelen? Evalueren? Even in de juiste categorie kijken en je vindt meteen de werkvormen die daarbij passen. Ik pas ze vaak nog wel iets aan zodat ze goed passen bij de groepsgrootte en de doelgroep. Zo organiseer je dus bijeenkomsten die echt tot het gewenste resultaat leiden. Fijn voor jou, nog fijner voor de deelnemers.
Het zijn geen goedkope boeken, maar ik garandeer je dat je deze investering dubbel en dwars terugverdient.
Info:
- Het Groot Werkvormenboek, deel 1. Auteurs: Sasja Dirkse-Hulscher, Angela Talen, Maaike Kesters.
- Het Groot Werkvormenboek, deel 2. Auteurs: Sasja Dirkse-Hulscher, Angela Talen.
- Het Groot Online Werkvormenboek, deel 3. Auteurs: Saskia Dirkse, Angela Talen, Annemarieke van Rumpt, Lotte Bons.
Leren in participatieland
Een boek voor mensen die een strategische of managementrol hebben en de organisatie participatiever willen maken. Hoewel er praktijkvoorbeelden in staan is het een behoorlijk theoretisch boek dat voor de meeste beginners echt te hoog over is. Het boek gaat diep in op verschillende soorten participatieprocessen. Daarnaast staat het grote en het kleine leren centraal. Met daarin verstopt de mooie boodschap dat je bij participatieprocessen altijd blijft leren. Er worden handvatten geboden om het leren over participatie in de organisatie goed in te richten. En dat vind ik als strategisch adviseur en trainer dus heel waardevol.
Zoek je praktische tips? Dan dit boek links laten liggen.
Info:
- Leren in Participatieland. Auteurs: Frederik van Dalfsen, Henk Wesseling, Steven Blok.
Handboek Strategisch Omgevings Management 2.0
De omgeving goed kennen is essentieel bij participatieprocessen. Dit boek is een must read als je aan de slag gaat in een complexe omgeving met veel verschillende stakeholders. Je leert stap voor stap de omgeving in beeld te krijgen en hoe je deze kennis gebruikt om tot een strategie te komen. Het is best een dikke pil, maar da’s niet verwonderlijk als je naar de staat van dienst van de auteur kijkt. Een super compleet boek, want het is niet alleen praktisch maar gaat ook over visie, vaardigheden (het is mensenwerk, dus dit is essentieel) en verankering van SOM in de organisatie.
Onmisbaar boek dus. En graag helemaal lezen.
Info:
- Handboek Strategisch Omgevings Management 2.0. Auteur: Marc Wesselink.
Politiek sensitief aan de slag
Als je bij de overheid werkt staat er vast in jouw functieprofiel dat je ‘politiek bestuurlijk sensitief’ moet zijn. Zijn we natuurlijk allemaal, want werken al jaren samen met wethouders en spreken ook weleens raadsleden. Ook als je werkzaam bent bij een ander type organisatie is enige sensitiviteit op dit vlak geen onnodige luxe. Want tijdens participatietrajecten krijg je altijd te maken met politici en bestuurders en hun bijbehorende dynamiek.
Dit boek legt heel duidelijk uit hoe die dynamiek werkt. Dat weten helpt je om iedereen beter in zijn/haar rol te laten (of te krijgen) en dat komt het participatieproces ten goede. Als ambtenaar of medewerker bij een andere organisatie krijg je natuurlijk nooit helemaal grip hierop, laten we je niet die illusie geven.
Lezen dus, want zo ga je het beter snappen. Ook als je al jaren in het publieke domein werkt.
Info:
- Politiek sensitief aan de slag. Auteur: Michel de Visser.
Bijeenkomsten ontrafeld
Een boek dat recent is uitgekomen en ik moet eerlijk zeggen dat ik er tot nu alleen vluchtig in heb gelezen. Toch hoort ie in dit lijstje thuis, want bijeenkomsten zijn onlosmakelijk verbonden met participatie. De ondertitel van het boek laat dit ook zien: ‘Zo bespreek je plannen die de wereld veranderen’. De eerste indruk en de 10 sleutelpunten die de basis van het boek vormen laten zien dat het inhoudelijk een top boek is, alleen als naslagwerk is het minder handig door de zeer beperkte inhoudsopgave. Zo laten de auteurs de lezer wel erg zoeken naar relevante informatie.
Leesvoer voor iedereen die gewoonweg betere bijeenkomsten wil organiseren. Daarmee word je werk leuker en ga je betere resultaten behalen.
Info:
- Bijeenkomsten ontrafeld. Auteurs: Marcel Brosens, Raymond Reesink.
‘Don’t push me’ – hoe je mensen wel beweegt
Participatie gaat natuurlijk over contact met mensen. Inwoners betrekken bij maatschappelijke opgaven. Over samenwerken. Traditioneel is er in het ruimtelijk domein nogal de neiging om een plan te presenteren en te zeggen ‘zo willen we het gaan doen’. Logischerwijs komt er dan weerstand. Inmiddels gaat het gelukkig vaak beter. Wil je op het vlak van samenwerken met bewoners beter worden? Lees dan ‘Don’t push me’ en leer pull-technieken in zetten in plaats van het blijven pushen van jouw eigen idee. Hier kom je verder mee. In het boek vind je een mooie combinatie van theorie en praktijk, daardoor gaan er kwartjes vallen.
Must read voor iedereen die snapt dat bewonersparticipatie niet om een vinkje gaat maar om menselijk contact.
Info:
- ‘Don’t push me’ – hoe je mensen wel beweegt. Auteur: Genieke Hertoghs.
Handboek bewonersparticipatie
En ja, tot slot ons eigen boek. Want waar de bovenstaande boeken verdieping bieden op een deelonderwerp, gaat ons boek specifiek over bewonersparticipatie. Het is het meest complete en actuele boek over dit onderwerp. We hebben ervoor gekozen om een handboek te schrijven dat geschikt is voor een brede doelgroep. In deel A vind je de basis over participatie en de rollen en verantwoordelijkheden. Deel B gaat volledig in op de praktijk en waar je dan allemaal tegenaan kunt lopen. Tenslotte biedt deel C de verdieping en het bredere kader aan. Het is een boek dat je onder handbereik wil houden om snel iets op te zoeken en dat je er keer op keer bij pakt.
Oh ja, laat je niet misleiden door (het gebrek aan) dikte van het boek in de boekenstapel op de foto hieronder. Het telt ruim 200 bladzijdes, net zoveel als veel andere dikkere boeken op deze stapel. Alleen heeft het handboek kwalitatief papier dat dunner is. Hierdoor neem je het handboek makkelijk mee in de tas.
Nieuwsgierig naar de reviews? Die vind je hier en nog meer in het boek zelf.
Info:
- Handboek bewonersparticipatie. Auteurs: Saskia Fokkema, Suzanne Swart-Beekhuis.
Of bestel dit boek via onze eigen website.
Nog meer lezenswaardige boeken over bewonersparticipatie
Er zijn meer interessante boeken over bewonersparticipatie, deelaspecten daarvan of juist over overkoepelende thema’s/onderwerpen. Op mijn ‘nog te lezen’-lijstje of op mijn ‘evergreen’-plank in de boekenkast vind je onder andere ook de volgende titels:
- Deep Democracy, de wijsheid van de minderheid van Jitske Kramer
- Nu is het aan ons van Eva Rovers (over het burgerberaad)
- De Beleidsbubbel van Marije van den Berg
- Hoe richt je een zwerm van Eric Spaans, Gemma van der Ploeg en Rolf Resink
Welk boek over bewonersparticipatie vind jij dat elke participatieprofessional zou moeten lezen?
In dit blog staan affiliatelinks. Bestel je via zo’n linkje een boek? Dan krijgen wij een klein beetje commissie, het kost jouw niets extra’s.
Saskia Fokkema is participatie expert. Haar roots liggen in het ruimtelijke domein en bij gebiedsmanagement. Daarnaast heeft ze ook een communicatie achtergrond. Saskia is co-auteur van het ‘Handboek bewonersparticipatie’, gecertificeerd NOBTRA-trainer bij Participatiecursus en strategisch adviseur, gespreksleider en spreker bij ParticipatieKracht.