8 tips voor jongerenparticipatie

Jongerenparticipatie is belangrijk. Jongeren willen serieus genomen worden, meedenken en meebeslissen over dingen die voor hen belangrijk zijn. Het is daarom een onderwerp dat in veel gemeenten leeft. Regelmatig worden moties in de gemeenteraad ingediend (en aangenomen) om explicieter participatie voor jongeren te organiseren. En om daar zelfs apart beleid voor op te stellen. Waarom zou je als gemeente apart beleid opstellen voor jongerenparticipatie? Ga je dat dan ook doen voor ouderen en voor mensen met een beperking?

Apart beleid is overbodig

Met participatie bereik je vaak dezelfde groepen mensen. Tenminste, wanneer je kiest voor de gebruikelijke werkvormen zoals een informatieavond, klankbordgroep of inloopmiddag. Geen jongere die erop zit te wachten om op z’n vrije avond naar een zaaltje te komen om mee te praten over dat ene onderwerp. Wil je jongeren betrekken, dan moet je creatiever zijn. Maar is het dan nodig dat je in apart beleid gaat opschrijven hoe je jongeren gaat betrekken?

Wat mij betreft niet. Met goede participatie kun je deze doelgroep prima bereiken, net als andere moeilijk bereikbare doelgroepen (de zogenaamde ‘unusual suspects’). De kunst zit hem in het organiseren van participatie die aansluit bij de belevingswereld van de doelgroep.

Hoe je dat doet, lees je in de volgende tips.

Tip 1. Zorg dat je doelgroep goed in beeld is.

Jonge mensen vormen geen homogene groep. Ze hebben verschillende waardes, behoeften en interesses. Met een goede stakeholder- of omgevingsanalyse krijg je een compleet beeld bij de doelgroep. Wees daarbij specifiek mogelijk. Welke groep wil je in de opgave betrekken? De ene jongere is de andere niet. Maak gebruik van de leefstijlbenadering, sociale samenhang, demografische cijfers, etc. Zo krijg je een exact beeld van de groep jongeren waarmee je te maken hebt (opleidingsniveau, leeftijd, culturele achtergrond, etc).

Tip 2. Sluit aan bij de belevingswereld van jongeren

Verplaats je in de jongeren en sluit aan bij hun belevingswereld, zowel qua vorm als qua inhoud. De huidige generatie Z (de jongeren geboren tussen 1997 en 2012) vinden persoonlijk contact heel belangrijk. Persoonlijk benaderen of uitnodigen (via een bekende) werkt dan veel beter dan een brief of digitale aankondiging. Generatie Z is opgegroeid in een snelle digitale wereld met internet. Ze willen flexibel zijn en zijn bovendien competitief: spelletjes spelen is favoriet bij deze generatie.

Tip 3. Maak het leuk!

De funfactor is voor jongeren heel belangrijk. Maak de participatie leuk: het liefst zo concreet, tastbaar en laagdrempelig mogelijk. Bouw bijvoorbeeld een wedstrijdelement in, nodig ze uit voor een spelletje (serious gaming) en zorg voor een pizza. Ook Swipocratie is een leuke laagdrempelige tool voor een digitale peiling onder jongeren in de stijl van Tinder.

Tip 4. Geen langdurige processen

Jongeren zijn opgegroeid in de huidige snelle wereld. Ze willen graag snel resultaat zien. Maandenlang participeren zonder concreet zichtbaar resultaat is voor volwassenen al moeilijk, laat staan voor jongeren. Hou het dus kort maar krachtig, met een snelle doorlooptijd en zorg voor wat quick-wins.

Tip 5. Gebruik social media

Je zou het misschien niet verwachten van een digitale generatie, maar mailen is niet aan hen besteed. Je bereikt ze via hun eigen netwerk, school, social media of gewoon op straat. De aandachtspanne van jongeren is kort en het tempo waarin zij nieuws tot zich nemen is hoog. Ze kijken nauwelijks naar het journaal en lezen amper nog een krant. Ze vergaren nieuws grotendeels via social media, bij voorkeur via korte video’s en plaatjes met korte teksten. Wil je ze bereiken, dan moet je daar dus iets mee.

Tip 6. Doe niet of je één van hen bent

Blijf jezelf. Kleed je niet alsof je één van hen bent. Ga ook niet in hun eigen (straat)taal meepraten. Hiermee sla je de plank volledig mis. Zorg wel dat je duidelijk communiceert en op een manier die het beste bij hen past. Jongeren zijn visueel ingesteld, dus bij voorkeur via video of plaatjes. Hou er rekening mee dat het leesniveau van jongeren lager is dan ooit, dus gebruik geen ingewikkelde woorden en hou de tekst en de zinnen kort.

Tip 7. Laat ze vrienden meenemen

Jongeren houden van gezelligheid en samen zijn. Benader en ontmoet ze in eerste instantie daar waar ze zijn. Wil je ze daarna ergens ontmoeten om een gesprek aan te gaan, nodig ze dan uit met hun vrienden samen. Zo maak je het gezelliger, laagdrempeliger en heb je meteen een grotere groep aan tafel zitten.

Tip 8. Betrek scholen in het proces

Betrek scholen in het participatieproces. In overleg met de scholen kun je een moment inplannen waarbij je samen aan de slag kunt gaan of in gesprek kunt gaan. Bijvoorbeeld door middel van een kleurwedstrijd, knutselmiddag of kringgesprek in het basisonderwijs of door het organiseren van een debat of project in het MBO of voortgezet onderwijs.

Meer lezen over jongerenparticipatie?

In het handboek bewonersparticipatie hebben we een overzicht van werkvormen opgenomen voor een aantal specifieke doelgroepen, waaronder jongeren. In het handboek vind je theorie, praktijk en inspirerende voorbeelden over bewonersparticipatie.

Meer leren over jongerenparticipatie?

Wij geven regelmatig de workshop “participatie en unusual suspects”. In deze workshop gaan we nadrukkelijk in op het betrekken van moeilijk bereikbare doelgroepen. Lees meer over deze workshop.

Meer horen over jongerenparticipatie?

In onze Participatie Podcast gaat aflevering 6 over over hoe je jongeren kunt betrekken bij participatie. Aansluiten op hun belevingswereld is de oplossing. Met Swipocratie kan dit. Florian Francken vertelt over hoe hij hiermee jongeren bereikt en betrekt. Deze ‘Tinder voor beleidsvorming’ is ook voor andere doelgroepen die niet zo snel mee doen met participatieprocessen goed inzetbaar.. Je vindt de aflevering op Spotify of Apple Podcasts.