Een uitdaging bij participatieprocessen is een opgave met weinig budget en grote ambities. De ene initiatiefnemer zegt meteen: “Dit kan niet, breng maar eerst vooraf het budget omhoog of stel de ambities bij”, een ander gaat de uitdaging aan en zoekt manieren om juist met behulp van participatie hieruit te komen.

Wat is weinig budget? En wat zijn grote ambities?

Budget is de hoeveelheid geld die ter beschikking is gesteld om het einddoel te realiseren. Overheden hebben daarbij meestal geen verdienopgave, terwijl dit voor ontwikkelaars juist een hele belangrijke is. In principe zou het beschikbare budget (of de verwachte winst) voldoende moeten zijn om de kosten te dekken. Is dit niet het geval, dan is er sprake van te weinig budget.

Ambitie is de wens om iets te bereiken. Bij maatschappelijke projecten kan het gaan om een bepaalde beeldkwaliteit bij nieuwe gebouwen, een bepaald percentage daling van het aantal uitkeringen of een hoeveelheid op te wekken duurzame energie. Bij grote ambities gaat het om de wens om iets bovengemiddeld te bereiken.

Wat voor invloed hebben weinig budget en grote ambities op het proces?

Als weinig budget en grote ambities samenkomen in een opgave, dan liggen er op het vlak van participatie uitdagingen die om de nodige creativiteit en openheid vragen. Participanten die zich mede-eigenaar voelen van het probleem krijgen juist de neiging om hun schouders eronder te zetten. Er wordt dan gezamenlijk gezocht naar een oplossing. Een participatieproces kan een grote meerwaarde hebben voor zo’n opgave.

De combinatie van weinig budget en hoge ambities kan soms verlammend werken en betrokkenen het gevoel geven dat er aan iets wordt gewerkt wat onhaalbaar is. Waarom zou je daaraan meedoen als participant? Het risico is dat participanten afhaken of niet eens eraan beginnen omdat ze denken dat het toch een onhaalbare opgave is.

Hoe ga je om met hoge ambities en weinig budget?

Openheid en duidelijk verwachtingenmanagement zijn cruciaal bij een opgave met hoge ambities en weinig budget. Wees hier vanaf het begin duidelijk over en communiceer meteen hoe je hiermee om gaat. Vraag participanten om mee te denken en alle goede ideeën te laten weten.

Concreet zijn de volgende acties helpend bij deze uitdaging:

• Maak een totaal visie voor de opgave en zorg dat deze door een brede groep wordt gedragen. Met deze visie onder de arm kan worden geprobeerd om meer budget te vinden, dat kan zowel intern bij andere afdelingen als extern bij samenwerkingspartners of subsidieverstrekkers. Leg de deelnemers die betrokken zijn bij het maken van de totaal visie uit dat er nu geen budget is voor de uitvoering van de gehele visie, zodat er geen verkeerde verwachtingen ontstaan.
• Verleid anderen om mee te doen en een steentje bij te dragen. Hierbij kun je zowel intern als extern kijken. Kijk goed naar de belangen van die anderen en kijk hoe je hierop aan kunt sluiten. Omarm elke euro die je extra kunt krijgen of elke ambitie die ietsje haalbaarder wordt gemaakt.
• Organiseer een prijsvraag. Dit kan onder professionals zijn waarbij je hen uitdaagt om met vernieuwingen te komen. Zorg wel dat er budget is voor een passende beloning voor de inzet en de winnaar.
• Laat betrokkenen stemmen. Als er veel ideeën voor een gebied zijn en er is nu geen budget om alles uit te voeren, laat de betrokkenen dan stemmen wat als eerste wordt opgepakt.
• Stimuleer zelf werkzaamheid. Groepen vrijwilligers die een deel van het groenonderhoud overnemen is hier een bekend voorbeeld van.

Benut hierbij creativiteit van jezelf en van anderen en kijk met een open blik naar oplossingen.

Wil je meer lezen over participatie?

Dit blog over participatie bij opgaven met grote ambities en weinig budget is een bewerking van een paragraaf uit hoofdstuk 7 uit Handboek Bewonersparticipatie.

Ben je door het lezen van deze blog benieuwd geworden naar ons Handboek? Via onze website kun je het boek aanschaffen. Het is hét handboek dat elke professional die iets met bewonersparticipatie doet op het bureau of in de kast wil hebben. Met basistheorie, praktijk én verdieping en heel veel inspiratie en voorbeelden.

Heb je hulp nodig bij participatie?

Via ons participatiebureau ParticipatieKracht verzorgen we zowel strategisch advies als participatiemanagement. Ook ontzorgen we met onafhankelijke gespreksleiding tijdens bewonersbijeenkomsten.

Wil je zelf beter worden in een goede voorbereiding en uitvoering van participatieprocessen? Neem dan eens een kijkje bij onze workshops en trainingen op open inschrijving (basis / verdieping) of kies samen met collega’s voor een incompany training op maat.